Những loại phân bón hữu cơ thông dụng

1. Phân bón hữu cơ là gì?

Là những loại phân bón có chứa các chất dinh dưỡng đa, trung, vi lượng ở dưới dạng những hợp chất hữu cơ. Có nguồn gốc từ chất thải trong chăn nuôi, tàn dư thực vật trong sản xuất nông nghiệp, than bùn hoặc các chất hữu cơ từ chất thải sinh hoạt, nhà bếp, từ các nhà máy sản xuất thủy, hải sản. Phân bón hữu cơ giúp cải tạo, tăng độ phì nhiêu cho đất bằng việc cung cấp, bổ sung các chất mùn, chất hữu cơ và các loại vi sinh vật.

2. Phân loại phân hữu cơ

Phân bón hữu cơ được phân thành 2 nhóm chính:

– Phân bón hữu cơ truyền thống như: phân chuồng, phân xanh, phân rác, phân trùn quế,…

– Phân bón hữu cơ công nghiệp như: phân bón hữu cơ sinh học, phân bón hữu cơ vi sinh, phân bón vi sinh và phân bón hữu cơ khoáng.

3. Phân bón hữu cơ truyền thống

Có nguồn gốc từ phân gia cầm, gia súc, phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp, chế biến nông – lâm – thủy sản, rác thải, phân xanh…được chế biến bằng các kỹ thuật ủ truyền thống. Những loại phân bón hữu cơ truyền thống nhìn chung thường có hiệu lực chậm, thời gian xử lý dài và hàm lượng dinh dưỡng thấp.

3.1 Phân chuồng

Phân chuồng được có nguồn gốc từ phân, nước tiểu động vật (phân gia cầm, gia súc, phân bắc). Được chế biến bằng các phương pháp ủ phân truyền thống. Phân chuồng chứa các dinh dưỡng khoáng đa lượng, trung và vi lượng cung cấp cho cây trồng, cung cấp chất mùn giúp cải tạo đất tăng độ phì nhiêu, tơi xốp và ổn định kết cấu đất tạo điều kiện cho bộ rễ phát triển, hạn chế xói mòn, hạn hán. Tuy nhiên hàm lượng dinh dưỡng còn thấp và có khả năng chứa mầm bệnh.

3.2 Phân xanh

Phân xanh được gọi chung các cây hay lá cây tươi được chế biến bằng cách ủ hoặc vùi xuống trong đất để bón cho cây trồng và đất, có tác dụng bảo vệ, cải tạo đất đai, hạn chế xói mòn. Nhưng có tác dụng chậm và chỉ dùng để bón lót, ngoài ra còn gây phát thải khí nhà kính.

3.3 Phân rác

Là những loại phân chế biến bằng biện pháp ủ truyền thống từ rơm rạ, thân cây, lá cây từ sản xuất nông nghiệp. Phân rác giúp tăng độ tơi xốp, ổn định kết cấu đất, hạn chế xói mòn và chống hạn cho cây trồng. Tuy nhiên hàm lượng dinh dưỡng thấp, cách chế biến phức tạp, mất thời gian dài. Và có thể mang những mầm bệnh hoặc hạt cỏ dại sẵn có trong nguồn nguyên liệu.

3.4 Than bùn

Than bùn không bón trực tiếp mà phải qua chế biến mới sử dụng được cho cây trồng. Than bùn có công dụng tốt trong việc bón cải tạo, tăng độ phì nhiêu cũng như hữu cơ cho đất. Hàm lượng dinh dưỡng thấp, quá trình chế biến phức tạp nên phải bón với khối lượng lớn vừa tốn công tốn sức vừa tốn chi phí.

3.5 Phân trùn quế

Đây là một loại phân hữu cơ đặc biệt có hàm lượng dinh dưỡng rất cao, là loại phân tự nhiên tốt nhất. Quá trình sản xuất của phân trùn được gọi là ủ sâu (worm composting), có thể thực hiện với quy mô nhỏ để xử lý rác thải hữu cơ tại các gia đình như rau củ trái cây thừa. Khi sử dụng phân trùn quế, cây trồng sẽ được cung cấp các đa, trung, vi lượng, kích thích sinh trưởng một cách tự nhiên, cải tạo đất trồng, bổ sung hệ vi sinh tự nhiên cho đất,…

4. Phân bón hữu cơ chế biến theo quy trình công nghiệp

Là những loại phân bón hữu cơ được chế biến từ các chất hữu cơ có nguồn gốc khác nhau theo quy trình công nghiệp với khối lượng lớn, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật để sản xuất ra loại phân bón có chất lượng tốt hơn, đầy đủ dưỡng chất so với nguyên liệu đầu vào và các loại phân bón hữu cơ truyền thống.

4.1 Phân bón vi sinh

Phân bón vi sinh là phân trong thành phần có chứa từ một hoặc nhiều loại vi sinh vật hữu ích gồm nhiều nhóm : vi sinh vật phân giải hữu cơ, vi sinh vật cố định đạm, vi sinh vật ký sinh, vi sinh vật đối kháng, vi sinh vật phân hủy xenlulo,…Giúp bổ sung thúc đẩy sự phát triển của hệ vi sinh vật đất, phân giải các chất cây trồng khó hấp thu thành dạng dễ hấp thu cho cây trồng, tổng hợp một số chất dinh dưỡng cho cây trồng chủ yếu là đạm (N), khống chế các mầm bệnh tồn tại trong đất, nâng cao hiệu quả sử dung hấp thu phân bón.

Chỉ phù hợp với một số loại cây trồng và cần bổ sung phân hữu cơ làm thức ăn cho vi sinh vật.

4.2 Phân bón hữu cơ sinh học

Là sản phẩm phân bón chế biến từ các loại nguyên liệu hữu cơ được pha trộn và xử lý bằng cách lên men với sự góp mặt từ một hoặc nhiều loại vi sinh vật có lợi để tăng và cân bằng hàm lượng các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. Có trên 22% thành phần là các chất hữu cơ.

Có thể dùng bón được tất cả các giai đoạn của cây trồng : bón lót, bón thúc, bón nuôi quả,…Cung cấp đầy đủ, cân đối các dinh dưỡng khoáng cần thiết cho cây trồng sinh trưởng, phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất và chất lượng nông sản.

4.3 Phân bón hữu cơ vi sinh

Là sản phẩm phân bón chế biến theo quy trình công nghiệp từ nhiều nguồn nguyên liệu hữu cơ khác nhau, được xử lý lên men với từ một hoặc nhiều chủng vi sinh vật có lợi, chứa các bào tử sống. Có thành phần hàm lượng các chất hữu cơ trên 15%.

Cung cấp đủ các yếu tố dinh dưỡng khoáng đa, trung, vi lượng cho cây trồng, cải tạo độ phì nhiêu, tơi xốp của đất. Cung cấp một lượng vi sinh vật phân giải các chất khó hấp thu thành chất dễ hấp thu, vi sinh vật đối kháng, ký sinh, nâng cao sức đề kháng của cây trồng, không gây ô nhiễm môi trường, không độc hại với con người và sinh vật có ích.

4.1 Phân bón hữu cơ khoáng

Là sản phẩm phân bón phân hữu cơ và được phối trộn thêm các nguyên tố khoáng vô cơ gồm N,P,K. Có chứa trên 15% thành phần là các chất hữu cơ, từ 8-18%  tổng số các chất vô cơ (hóa học, N+P+K). Có hàm lượng các chất dinh dưỡng khoáng cao, tuy nhiên bón lâu ngày sẽ không tốt cho đất.

Cùng với sự phát triển của hệ thống canh tác nông nghiệp hữu cơ, các loại phân bón hữu cơ ra đời ngày càng nhiều. Mỗi loại phân đều có ưu nhược điểm khác nhau, chính vì vậy người nông dân cần cân nhắc lựa chọn loại phân bón phù hợp cho cây trồng của mình, đồng thời phù hợp với điều kiện môi trường cũng như điều kiện kinh tế.

Sfarm.vn